Tuesday 11 April 2017

Mi-9 Thi ho chu Lamka District demand jeh a Thiu ham?

By. Mark Haokip
Join Action Committee Against Anti-Tribal Bill in janhi’a Manipur government toh kihouna aneina Lamka District Pherzawl district panna semdoh ding tihi ahin thum uvin ahi.

Manipur Government in achesa July 28, 2015 ni’a thinglhanggam adeh a Kuki ho gam lahpeh nadia Bill 3 passed ana bol’u chun gamsunga kiphinna nasa tah in ana umin ahi. Hiche kiphinna chun Kuki gollhang mi 9 hon thina antoh uvin JAC hon mithi-9 ho chu NSCN-IM Framework Agreement noi’a lutna ding in manchah in ana mang uvin ahi. NSCN-IM in Ukhrul leh Chandel jopmat a Chandel le Churachandpur jopmat kit ding ana tilai un Chandel a fail phat in Tamenglong leh Churachandpur jopmat kit a NSCN-IM Framework noi a ki-inchonlut ding ati jing lai un Manipur government in Manipur gam Nagaland a lutsah nalou ding in district 7 ana semdoh uvin hiche a chun Tamenglong leh Churachandpur kah a gamgi tho kainan Pherzawl district ana semtauvin ahi.

Hiche jeh a chu Lamka JAC hon Tamenglong leh Lamka sung jopmat na dia Lamka district semdoh a hichu Pherzawl toh gop khom ding hi ahin ki demand uh ahin, hiche hin avetsah chu JAC Anti Tribal Bill hi Naga Movement lolhinsah nadia amanchah uh ahi ti’a ana kisei jouse chu adihtah ahi tichu janhia proved ahin bol’u ahitai.

Mithi-9 ho chungchang hi Bill 3 ki passed jeh ahin, government masa Congress in longman leh ijakai ho sufel doh ute tia pan anal ah lai un anom pouvin, chule Bill-3 ho jeng jong India President in assent apeh lou ahina ban a aboncha lolhing lou ahitah leh Bill-3 ho chu thi ahitan, chutia Bill ho thi ahitah leh ipi lai kikaikon nahnah a tuni chan a hiche hi kikaikon nahnah ham tichu avel in ahung kicheh kit tan ahi. Adihlou kibol kiti chu lolhing ding tobang in kilang jong leh achaina fail thouthou ji ahi. Ajeh chu Kuki ten ipu ipa khanga pat in adih lou bolna akilolhoing ngai pon ahi. Achuti leh Lamka JAC driver hi Ukhrul ahi, ti chu mijousen hethem cheh a pha ahi.

Achesa July 28, 2015 ni’a Manipur government in Bill-3 ana passed na jeh chu ahile Manipur a khang tamtah ana kihekha lou nammin “ZOMI” kiti Lamka sunga semdoh ahung hi’a Burma kona Tidim-Chin ho Lamka khopi sunga ahung pemlut jing uva Voter ID le Adhaar Card kitiho ahn nei uva, hitia chu Zomi Namni kitiho lhangphong tah a ahin man ngam uva chule asunglang a NSCN-IM hotoh akijop uva Manipur gam bokeh ding atiu ahin het phat uva Meilhei ho hung lunglhai talou ahin, hiche jeh a chu kilepna ILP movement ahin bol uva gamtin abol vang uva ameichangin Lamka sung ahin khet joh ana hi. Manipur a Kuki Meitei le Naga hilou adang chu foreigner ahitia dank hat semdoh a suhtup diu ana tiu ahi.

Tun jong Manipur a cheng Kuki ho lah a Mizo, Hmar, Tiddim-Chin ti’a Kuki mina umnom louva kitum poh hohi historically, politically a foreigner hiu ahi. MNF movement jeh a Manipur a Mizo ho Manipur government in ana deldoh lai, Manipur district jousea Lushei cheng ho jouse deport anabol lai uva chu Kuki National Assembly (KNA) President Pu Khaijang Haokip hon pan anal ah uva, amaho hi Kuki ahiuvin, Kuki a umdiu ahi tia government koma anal hut uleh Manipur government in jong chutia Kuki a umdu ahile anom chan ho chu umden tau hen, ana tiu ahi. Hijeh a chu tu’a umden Manipur a cheng ‘Mizo kanih’ tihohin hiche thu hi ahin nung geldoh uh ngai ahin Kuki a umthim beh diu ahi. Kuki hina hi gamleiset toh kikhumtah ahin tunia Kuki thetbol hohi ama le ama kithetbol lamhil mitcho ho ahiuve. Amahon aboipiu hi Kuki hilouva lamdih lou lama thunei ding le vaibol ding agel jeh joh uh ahi.
Hijeh chun, JAC Anti Tribal Bill bol hon jong thu imacha seitam louva mithi akivui doh uva, akiphelhasa JAC hi phihlhah ahina banga aumsah diu hi poimo ahitan, aban achalbe leu jum le jachatna ahin mube be diu hi ginchat um ahi.


No comments:

KA Gospel Column

LHAGAO GA - SPIRITUAL FRUIT

TUNI LHAGAO ANPHAA (Thursday, 02/06/2016) -------------------------- Galatia 5:25 "Eiho Lhagaova hinga ihiule lhagao in ...

3 Bills ziak ah Kuki leh Naga ding khawm leu hin, i demand uh i mu thei diam uh?